Warsztaty z książką obrazkową – scenariusz spotkania z dziećmi 5–8 lat

Warsztaty z książką obrazkową mogą być magiczną przygodą zarówno dla dzieci, jak i dorosłych prowadzących spotkanie. W artykule prezentujemy kompletny scenariusz zajęć dla dzieci w wieku 5–8 lat – krok po kroku, z inspirującymi pomysłami i wskazówkami, jak zaangażować młodych uczestników w świat ilustracji i opowieści obrazkowych.

Dlaczego książka obrazkowa?

Książki obrazkowe są doskonałym narzędziem do wspierania rozwoju dzieci na wielu poziomach. Łączą w sobie słowo i obraz, co sprzyja rozwijaniu wyobraźni, pobudzaniu myślenia wizualnego i umiejętności opowiadania historii. Dla dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym to także wspaniałe narzędzie do rozmów o emocjach, relacjach i otaczającym je świecie.

Dzięki warsztatom z książką obrazkową dzieci uczą się nie tylko słuchać, ale także interpretować ilustracje, budować narracje i współtworzyć opowieści.

Cel warsztatu i grupa wiekowa

Warsztat skierowany jest do dzieci w wieku od 5 do 8 lat – to czas, gdy dzieci są bardzo wrażliwe na obraz, otwarte na eksperyment i chętne do zabawy opowieścią.

Główne cele spotkania to:

• rozwijanie wyobraźni i kreatywnego myślenia;
• ćwiczenie uwagi, pamięci i umiejętności narracyjnych;
• wzmacnianie kompetencji społecznych poprzez pracę grupową;
• oswajanie z formą książki obrazkowej.

Czas trwania i potrzebne materiały

Czas trwania: około 60–75 minut

Materiały:

• wybrana książka obrazkowa bez tekstu albo z minimalną liczbą słów;
• kartoniki lub karty z ilustracjami (mogą być wydrukami z książki lub inspirowane nią);
• kredki, flamastry, nożyczki, kleje;
• duży arkusz papieru do wspólnego tworzenia historii;
• koce lub poduszki do stworzenia strefy opowieści.

Przebieg spotkania

1. Powitanie i wprowadzenie (10 minut)

Cel: stworzenie przyjaznej atmosfery i pobudzenie ciekawości

Zacznij od przywitania dzieci i zaproszenia ich do wspólnej przygody. Krótko wyjaśnij, co to jest książka obrazkowa. Nie musisz używać naukowej terminologii – wystarczy powiedzieć: „To książka, która opowiada historię głównie obrazami. Czasami ma tekst, ale często nie ma go wcale.”

Zadaj pytanie:

• Czy znacie książki, które opowiadają tylko obrazami?
• Czy próbowaliście sami opowiadać historie, patrząc na obrazki?

Zgromadź dzieci w kręgu na poduszkach lub matach, by wszyscy widzieli prezentowaną książkę.

2. Oglądanie książki obrazkowej (15 minut)

Cel: uważna obserwacja, rozwijanie umiejętności interpretacji i opowiadania

Wybierz książkę, której ilustracje tworzą pasjonującą narrację – idealną do wspólnego czytania bez tekstu. Poprowadź dzieci przez książkę strona po stronie. Nie czytaj, ale rozmawiajcie o tym, co widać.

Przykładowe pytania pomocnicze:

• Co robi ta postać?
• Co czujesz, patrząc na ten obrazek?
• Jak myślisz, co wydarzy się dalej?
• Gdzie dzieje się ta historia?

Zachęcaj dzieci do dzielenia się swoimi pomysłami – nie ma złych odpowiedzi, każda interpretacja jest wartościowa.

3. Małe zadanie twórcze – domyślanie dalszego ciągu (10–15 minut)

Cel: ćwiczenie myślenia narracyjnego i kreatywności

Poproś dzieci, by wyobraziły sobie, co mogłoby się wydarzyć po ostatniej ilustracji w książce. Zachęć je, by narysowały swoją wersję „następnego obrazka”.

Można zadać pytania pomocnicze:

• Czy historia może mieć zupełnie inne zakończenie?
• Czy przygoda trwa dalej?
• A może pojawia się nowa postać albo miejsce?

Dzieci wykonują rysunki indywidualnie lub w parach. Po zakończeniu każde dziecko (lub para) może w dwóch zdaniach opowiedzieć, co stworzyły.

4. Zabawa z kartami narracyjnymi (15 minut)

Cel: rozwijanie umiejętności opowiadania historii z pomocą obrazów

Przygotuj zestaw kart z prostymi ilustracjami – mogą to być elementy ze znanych książek obrazkowych: postacie, krajobrazy, przedmioty, zwierzęta.

Zasady zabawy:

1. Dzieci siedzą w kręgu.
2. Każde dziecko losuje jedną kartę.
3. Osoba prowadząca zaczyna historię zdaniem: „Pewnego dnia w niezwykłym lesie…”
4. Kolejne dzieci dodają fragment historii, inspirując się tym, co wylosowały – tworząc spójną (lub bardzo fantastyczną) opowieść obrazkową.

To ćwiczenie wyzwala spontaniczność, bawi i integruje grupę. Można powtórzyć zabawę drugi raz w innej konfiguracji.

5. Wspólne tworzenie wielkoformatowej książki obrazkowej (20 minut)

Cel: współpraca i uruchomienie wyobraźni w działaniu plastycznym

Rozłóż na podłodze duży arkusz papieru – podziel go na kilka stron (np. 4–6). Wspólnie z dziećmi zdecydujcie, jaką przygodę chcecie opowiedzieć. Każda „strona” to kolejny fragment historii.

Zadania dla dzieci:

• Rysują postacie, elementy otoczenia, emocje.
• Dopasowują je do odpowiedniego etapu opowieści.
• Nadają książce tytuł.

Można wprowadzić minimalny tekst w formie podpisów lub dymków – jeśli dzieci chcą.

Na zakończenie, „czytamy” wspólnie stworzoną książkę: dzieci opowiadają swój fragment przy każdej stronie.

Organizacja przestrzeni podczas spotkania

Aby warsztat był udany, warto przygotować przestrzeń sprzyjającą skupieniu i zabawie. Oto kilka wskazówek:

• Strefa opowieści – miejsce do oglądania książki, przytulne, z poduszkami lub dywanami.
• Strefa rysunkowa – stoliki z materiałami plastycznymi.
• Strefa tworzenia dużej książki – najlepiej na podłodze, by dzieci mogły swobodnie siadać.

Pamiętaj, by zachować równowagę między ruchem a skupieniem – dzieci w wieku 5–8 lat potrzebują też ekspresji fizycznej.

Modyfikacje i wskazówki dla prowadzącego

• Jeśli masz grupę mieszanej wiekowości, dopasuj poziom pytań i długość poszczególnych etapów.
• Starsze dzieci chętnie wplatają słowa i dialogi – młodsze wolą koncentrować się na samym obrazie.
• Można zorganizować warsztat wokół konkretnego tematu (np. przyroda, emocje, podróże).
• Dobrze jest wcześniej znać książkę i przygotować pytania oraz ćwiczenia dostosowane do jej treści.

Najważniejsze: pozwól dzieciom na twórczą wolność. Nie poprawiaj ich interpretacji – zachęcaj do swobody i zabawy znaczeniem.

Książka obrazkowa jako narzędzie budowania wspólnoty czytelniczej

Regularne spotkania z książkami obrazkowymi mogą stać się początkiem dłuższej przygody z literaturą i sztuką. Dzięki nim dzieci uczą się rozumienia przekazu wizualnego, rozwijają empatię i budują pewność siebie w opowiadaniu własnych historii.

Warsztaty takie można powtarzać z nowymi książkami i wariantami ćwiczeń – ograniczeniem jest tylko nasza wyobraźnia. Wspólnie stworzone opowieści mogą zasilać kącik czytelniczy w przedszkolu czy szkole, wzmacniając poczucie wspólnego tworzenia świata opowieści.

Zachwyćmy dzieci książką, która mówi obrazem – to język, który przemawia do nich najpełniej.